બે વર્ષ પહેલા જ્યારે ગલવાનમાં ભારતીય અને ચીની સૈનિકો વચ્ચે અથડામણ થઈ હતી ત્યારે ચીન સામે લોકોનો ગુસ્સો ફાટી નીકળ્યો હતો. તવાંગની ઘટના બાદ હવે દેશમાં આવો જ માહોલ સર્જાઈ રહ્યો છે. ચાઈનીઝ સામાનનો બહિષ્કાર કરવાની માંગ ઉઠી છે. આ માંગણી કેટલી વ્યવહારુ છે તે અલગ વાત છે, પરંતુ દેશના અનેક શહેરોમાં ઉદ્યોગપતિઓ રસ્તા પર આવીને ચીનની કમર તોડવા માટે વેપાર બંધ કરવો જરૂરી હોવાનું જણાવી રહ્યા છે. દિલ્હીમાં કેટલાક વેપારીઓએ ખાંડની આયાત પર પ્રતિબંધની માંગ સાથે કનોટ પ્લેસ ખાતે વિરોધ પ્રદર્શન કર્યું હતું. હવે દિલ્હીના મુખ્યમંત્રી અરવિંદ કેજરીવાલે કેન્દ્ર સરકાર પાસે માંગ કરી છે કે, ચીન સાથેનો વેપાર બંધ કરવામાં આવે. એક ટ્વીટમાં કેજરીવાલે લખ્યું, ’આપણે ચીન સાથેનો વેપાર કેમ બંધ ન કરીએ? ચીનમાંથી આયાત થતો મોટાભાગનો માલ ભારતમાં બને છે. તેનાથી ચીનને પાઠ મળશે અને ભારતમાં રોજગારી મળશે. કનોટ પ્લેસમાં એક ન્યૂઝ ચેનલ સાથે વાત કરતા દિલ્હીના એક બિઝનેસમેને કહ્યું કે, ભારત ચીનના સામાન માટે સૌથી મોટું બજાર છે અને ભારત ૧૪ ટકા સામાન ચીન પાસેથી ખરીદે છે. એક તરફ ચીન આપણી પાસેથી અબજો ડોલરની કમાણી કરી રહ્યું છે અને તે જ નાણાંનો સરહદ પર આપણી સેના સામે દુરુપયોગ કરી રહ્યું છે. તેમણે કહ્યું, ’અમે ભારત સરકારને કહેવા માંગીએ છીએ કે ચીન સાથેનો વેપાર અચાનક બંધ ન કરી શકાય, તેથી સરકારે લાંબા ગાળાની યોજના બનાવવી જોઈએ.’કેજરીવાલનું ટ્વીટ આવતાની સાથે જ લોકોએ પ્રતિક્રિયાઓ આપવાનું શરૂ કર્યું. કેટલાક લોકોએ લખ્યું કે, અગાઉની સરકારોએ ચીન સાથે વેપાર વધાર્યો હતો, જેને ઁસ્ મોદી સરકારે ઘટાડી દીધો છે. નિશાંતે લખ્યું છે કે, મેક ઇન ઇન્ડિયા જેવી પહેલનો હેતુ દેશને આત્મનિર્ભર બનાવવાનો છે. બાકી અમારી સેના જડબાતોડ જવાબ આપી રહી છે. જો કે, ભારતમાં ચીનની ઘૂસણખોરી કેટલી છે, સમજી લો કે ૨૦૦૩-૦૪માં ચીનથી ભારતની આયાત લગભગ ૫ અબજ ડોલર હતી. ૨૦૧૩-૧૪માં આયાત વધીને ૫૧ બિલિયન ડૉલર અને ૨૦૨૧-૨૨માં ૯૪ બિલિયન ડૉલર થઈ. આ સરકારી આંકડા પોતે જ કહી રહ્યા છે કે, ચીનમાંથી આયાત કેવી રીતે વધી રહી છે. જે દિવસે તવાંગમાં અથડામણના સમાચાર આવ્યા, એ જ દિવસે સરકારે સંસદમાં કહ્યું કે ભારતમાં ૩૫૬૦ કંપનીઓ એવી છે જેમાં ચીની ડિરેક્ટર છે. કોર્પોરેટ બાબતોના રાજ્ય મંત્રી રાવ ઈન્દ્રજીત સિંહે લોકસભામાં જણાવ્યું હતું કે, દેશમાં ૧૭૪ ચીની કંપનીઓ છે જે ભારતમાં કામ કરવા માટે મંત્રાલયમાં વિદેશી કંપનીઓ તરીકે નોંધાયેલી છે. તેમણે કહ્યું, ’કોર્પોરેટ ડેટા મેનેજમેન્ટના ડેટા અનુસાર, ભારતમાં ૩૫૬૦ કંપનીઓ એવી છે કે જેમાં ચીની ડિરેક્ટર્સ છે.’પૂર્વી લદ્દાખના મડાગાંઠને પગલે ભારત લગભગ ૩,૫૦૦-ાદ્બ-લાંબા એલએસી સાથે ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર વિકાસને વેગ આપી રહ્યું છે. અમેરિકા સાથે ભારતની વધતી જતી નિકટતાથી ચીન પણ પરેશાન છે. તવાંગ અથડામણમાં બંને પક્ષના સૈનિકો ઘાયલ થયા હતા. સોમવારે દિલ્હીના ઝ્રસ્ અરવિંદ કેજરીવાલે કહ્યું હતું કે, આપણા જવાનો દેશનું ગૌરવ છે. તેમણે કહ્યું, ’આપણા સૈનિકો દેશનું ગૌરવ છે. હું તેમની બહાદુરીને સલામ કરું છું અને તેમની જલ્દી સ્વસ્થતા માટે ભગવાનને પ્રાર્થના કરું છું.’
ચીન સાથેનો વેપાર બંધ કરવામાં આવે : કેજરીવાલ
