પાકિસ્તાનને સાઉદી ૮ અબજ ડોલરનું પેકેજ આપવા સંમત

પાકિસ્તાનમાં ભલે સરકાર બદલાઈ હોય, પરંતુ સરકારની નીતિ એ જ છે. નવા વડાપ્રધાન શાહબાઝ શરીફે પણ ઈમરાન ખાનના માર્ગને અનુસર્યો છે. સાઉદી અરેબિયાએ ફરી એકવાર પૈસાની સમસ્યાથી ઝઝૂમી રહેલા પાકિસ્તાનની મદદ માટે હાથ લંબાવ્યો છે. અહેવાલ છે કે સાઉદી અરેબિયા પાકિસ્તાનને કેટલાક ટ્રિલિયન રૂપિયાની લોન આપશે.
રોકડની તંગીનો સામનો કરી રહેલા પાકિસ્તાનને સાઉદી અરેબિયા લગભગ આઠ અબજ ડોલર (૧૪૯૦૩૪૯૬૦૦૦૦ પાકિસ્તાની રૂપિયા)નું મોટું પેકેજ આપવા માટે સંમત થયું છે. આનાથી પાકિસ્તાનના ઘટતા વિદેશી હૂંડિયામણ ભંડાર અને મુશ્કેલીમાં મુકાયેલી અર્થવ્યવસ્થાને પુનઃપ્રાપ્ત કરવામાં મદદ મળશે. રવિવારે એક મીડિયા રિપોર્ટમાં આ માહિતી આપવામાં આવી હતી.
આ પહેલીવાર નથી જ્યારે કોઈ પાકિસ્તાની વડાપ્રધાને સાઉદી અરેબિયા પાસેથી લોન લીધી હોય. શાહબાઝ પહેલા ઈમરાન ખાને પણ સાઉદી પાસેથી અનેક અબજ ડોલરની લોન લીધી હતી. સાઉદીના અલ્ટીમેટમ બાદ એક વખત પાકિસ્તાને ચીન પાસેથી પૈસા લઈને સાઉદીનું દેવું ચૂકવ્યું હતું. ઉચ્ચ ફુગાવાના દર, ઘટતા વિદેશી મુદ્રા ભંડાર, ચાલુ ખાતાની ખાધ અને નબળી પડતી ચલણને કારણે પાકિસ્તાન આર્થિક પડકારોમાં ઘેરાયેલું છે. ‘ધ ન્યૂઝ’ના સમાચારમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે પાકિસ્તાનના વડાપ્રધાન શાહબાઝ શરીફ સાઉદી અરેબિયાની મુલાકાતે ગયા હતા, તે દરમિયાન આ સમજૂતી થઈ હતી. આમાં તેલ માટે ભંડોળ, થાપણો અથવા સુકુક દ્વારા વધારાનું ભંડોળ અને ઇં૪.૨ બિલિયનના મૂલ્યની હાલની સુવિધાઓના વિસ્તરણનો સમાવેશ થાય છે. એક અધિકારીએ જણાવ્યું હતું કે પાકિસ્તાને તેલ માટે ભંડોળ ૧.૨ અબજથી વધારીને ૨.૪ અબજ કરવાનો પ્રસ્તાવ મૂક્યો હતો, જેને સાઉદી અરેબિયાએ સ્વીકારી લીધો હતો.
સવાલ એ છે કે જ્યારે વર્લ્‌ડ બેંક અને ઈન્ટરનેશનલ મોનેટરી ફંડે પણ પાકિસ્તાનને વધુ લેવા દેવાની ના પાડી દીધી છે તો પછી સાઉદી અરેબિયા આ દેશને શા માટે લોન આપી રહ્યું છે. તેનાથી તેને શું ફાયદો થશે?
અલ-જઝીરાના એક રિપોર્ટ અનુસાર ઈરાન અને સાઉદી વચ્ચેની દુશ્મની જૂની છે. ઘણા વિશ્લેષકો માને છે કે સાઉદી પાકિસ્તાન દ્વારા ઈરાનને નિયંત્રણમાં રાખવા માંગે છે. ફ્રાન્સમાં રહેતા પાકિસ્તાનમાંથી દેશનિકાલમાં એવોર્ડ વિજેતા પત્રકાર તાહા સિદ્દીકીએ ૧૬ ફેબ્રુઆરી ૨૦૧૯ના રોજ અલ-જઝીરામાં આ સંદર્ભમાં એક લેખ લખ્યો હતો. તેમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે સાઉદી આર્થિક પેકેજ અને રોકાણના વચનો દ્વારા આર્થિક રીતે મુશ્કેલીમાં મુકાયેલી પાકિસ્તાની સરકારની વફાદારી ખરીદવાનો પ્રયાસ કરે છે. તેમના કહેવા મુજબ તે પાકિસ્તાની સરહદો પર નીતિઓ બનાવે છે.
માર્ચ મહિના પછી પાકિસ્તાનનું ચલણ ૧૩.૬ ટકા ઘટ્યું છે. આ સપ્તાહે મંગળવારે પાકિસ્તાનમાં એક ડોલર માટે ૧૭૫.૮૦ રૂપિયા ચૂકવવા પડ્યા હતા. અત્યારે પણ એક ડૉલરની કિંમત ૧૭૩ રૂપિયાની આસપાસ છે. ગયા વર્ષના અંતે પાકિસ્તાનનો વિદેશી મુદ્રા ભંડાર ઇં૧૭.૯૩ બિલિયન હતો. આવી સ્થિતિમાં પાકિસ્તાનના વિદેશી મુદ્રા ભંડાર માટે સાઉદી અરેબિયાનું આ બેલઆઉટ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે.