યુએસ સ્પેસ એજન્સી નાસાના પરસિવરેંસ રોવરે ફરી એકવાર ઇતિહાસ રચ્યો છે. અંતરિક્ષ એજન્સીએ બુધવારે અહેવાલ આપ્યો હતો કે ૬ પૈડાંવાળા રોવરે મંગળના વાતાવરણમાંથી કેટલાક કાર્બન ડાયોક્સાઇડને ઓક્સિજનમાં ફેરવ્યો હતો. નાસાના સ્પેસ ટેકનોલોજી મિશન ડિરેક્ટોરેટના એસોસિયેટ એડમિનિસ્ટ્રેટર જિમ ર્યુટરે કહ્યું કે મંગળ પરના કાર્બન ડાયોક્સાઇડને ઓક્સિજનમાં ફેરવવાનું આ પહેલું મહત્વનું પગલું છે.
સ્પેસ એજન્સી અનુસાર, ગ્રહ પર આ પહેલીવાર કરવામાં આવ્યું છે. આ તકનીકીનો ઉપયોગ ૨૦ એપ્રિલના રોજ કરવામાં આવ્યો હતો. આ પછી, હવે ભવિષ્યની શોધો માટે એક માર્ગ તૈયાર કરી શકાય છે. આ શોધ દરમિયાન ફક્ત ભવિષ્યના અવકાશયાત્રીઓ માટે શ્વાસ લેવા માટે ઓક્સિજન ઉત્પન્ન કરશે નહીં, પરંતુ રોકેટ દ્વારા પૃથ્વીથી ઓક્સિજનના પરિવહનના કામમાં પણ રાહત આપશે.
મંગળ ઓક્સિજન ઇન સીટુ રિસોર્સ યુટિલાઇઝેશન પ્રયોગ, એટલે કે ર્સ્ંઠૈંઈ, એક ગોલ્ડન બોક્સ છે, જે કારની બેટરી જેવો આકાર ધરાવે છે, અને રોવરની અંદર જમણી બાજુ માઉન્ટ થયેલ છે. તેણે ’મિકેનિકલ ટ્રી’ ડબ કર્યું છે. તે કાર્બન ડાયોક્સાઇડ પરમાણુઓને વિભાજિત કરવા માટે વીજળી અને રસાયણશાસ્ત્રનો ઉપયોગ કરે છે, જે એક કાર્બન અણુ અને બે ઓક્સિજન અણુથી બનેલા છે. તે બાયપ્રોડક્ટ તરીકે કાર્બન મોનોક્સાઇડ પણ બનાવે છે.
તેની પ્રથમ દોડમાં ર્સ્ંઠૈંઈ એ ૫ ગ્રામ ઓક્સિજન ઉત્પન્ન કર્યું, જે સામાન્ય પ્રવૃત્તિ કરતી અવકાશયાત્રી માટે આશરે ૧૦ મિનિટની શ્વાસ ઓક્સિજનની સમકક્ષ હતું. ર્સ્ંઠૈંઈ ના ઇજનેરો હવે વધુ પરીક્ષણો કરીને તેના ઉત્પાદનમાં વધારો કરવાનો પ્રયાસ કરશે. તે એક કલાકમાં ૧૦ ગ્રામ સુધીનો ઓક્સિજન ઉત્પન્ન કરવામાં સક્ષમ છે. તેને મેસેચ્યુસેટ્સ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ ટેકનોલોજીમાં બનાવ્યું. ર્સ્ંઠૈંઈ નિકલ એલોય જેવી ગરમી પ્રતિરોધક ધાતુથી બનાવવામાં આવે છે.
નાસાના પરસિવરેંસ રોવરે મંગળ પર બનાવ્યું ઓક્સિજન
