મુકેશ અંબાણીની કંપની રિલાયન્સ ઈન્ડસ્ટ્રીઝ ગ્રીન એનર્જીના ઉત્પાદનમાં છલાંગ લગાવવા જઈ રહી છે. આગામી બે વર્ષમાં રિલાયન્સ દ્વારા ગ્રીન હાઈડ્રોજનનું ઉત્પાદન શરૂ થઈ જવાની શક્યતા છે જેના કારણે દેશમાં હજારો બસો અને બીજા વાહનો ક્લિન એનર્જીથી દોડતા થઈ જશે. આ માટે રિલાયન્સ અને અશોક લેલેન્ડ વચ્ચે એગ્રીમેન્ટ થયા છે જેથી અશોક લેલેન્ડની બસો હાઈડ્રોજનથી દોડશે. રિલાયન્સ ઈન્ડસ્ટ્રીઝનો પ્રસ્તાવિત પ્લાન્ટ ગુજરાતમાં બનશે અને તેમાંથી ગ્રીન હાઈડ્રોજનની વહેંચણી કરવા માટે કંપની ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર સ્થાપી રહી છે. 2025થી કદાચ આ ફ્યુઅલનું ઉત્પાનન ચાલુ થઈ જશે તેમ અધિકારીઓ જણાવે છે.
મુકેશ અંબાણીની કંપની રિલાયન્સ ઈન્ડસ્ટ્રીઝ તેના એનર્જી ઇકોસિસ્ટમની સ્થાપના માટે 10 અબજ ડોલરનો મૂડીખર્ચ કરી રહી છે. છેલ્લા સાત મહિનામાં તેણે ગ્રીન હાઈડ્રોજનના સપ્લાય માટે ઓરિજિનલ ઈક્વિપમેન્ટ મેન્યુફેક્ચરર્સ સાથે ટાઈ-અપ કર્યું છે.
રિલાયન્સ ઈન્ડસ્ટ્રીઝે તાજેતરમાં એક ટ્રકને શો કેસ કર્યો હતો જે હાઈડ્રોજનની મદદથી ચાલે છે. હાઈડ્રોજન એ સૌથી સ્વચ્છ ફ્યુઅલ ગણવામાં આવે છે જેના ઉત્સર્જન તરીકે પાણી અને ઓક્સિજન નીકળે છે. ઈન્ડિયા એનર્જી વીક ખાતે આ વાહન રજુ કરવામાં આવ્યું હતું.
Ashok Leyland દ્વારા આ ટ્રકનું ઉત્પાદન કરવામાં આવ્યું છે જેમાં બે મોટા હાઈડ્રોજન સિલિન્ડર આવે છે. ભારત ધીમે ધીમે હાઈડ્રોજનના યુઝ તરફ આગળ વધી રહ્યું છે. તેમાં વીજળીનો ઉપયોગ કરીને પાણીને વિભાજિત કરવામાં આવે છે. તેમાં જે વીજળી વપરાય છે તે પણ સોલર અથવા વિન્ડ એનર્જી હોય છે તેથી તેને ગ્રીન હાઈડ્રોજન ગણવામાં આવે છે.
હાઈડ્રોજનનો વ્યાપક ઉપયોગ થઈ રહ્યો છે જેમાં રિફાઈનરીઓથી લઈને સ્ટીલ પ્લાન્ટ અને ફર્ટિલાઈઝર યુનિટ્સ સામેલ છે. ઓટોમોબાઈલ ઉદ્યોગમાં પણ હાઈડ્રોજનનો ફ્યુઅલ તરીકે ઉપયોગ કરી શકાય પરંતુ તેના ઉત્પાદનનો ખર્ચ ઘણો ઉંચો આવે છે. આમ છતાં ઘણી કંપનીઓ હાઈડ્રોજન ઉત્પાદનમાં ઈન્વેસ્ટમેન્ટ કરી રહી છે. ગ્રીન હાઈડ્રોજનના ક્ષેત્રમાં ગુજરાત આગામી હબ બને તેવી શક્યતા છે. ગુજરાતે તેમાં સૌથી પહેલી શરૂઆત કરી છે અને તેમાં તે પ્રભુત્વ જાળવી રાખવા માંગે છે. રિલાયન્સ, આર્સેલર મિત્તલ, ટોરેન્ટ જેવી કંપનીઓ સાથે ગુજરાત સરકારે કરાર કર્યા છે. ગુજરાત સરકારે તાજેતરમાં જણાવ્યું હતું કે 2035 સુધીમાં ગુજરાત 8 MTPAની કેપેસિટી મેળવવા માંગે છે.
