જ્યારે પણ નિવૃત્તિની વાત આવે છે ત્યારે તમે ગ્રેચ્યુટી વિશે સાંભળ્યું જ હશે. પરંતુ, શું તમે જાણો છો કે ગ્રેચ્યુઈટી શું છે? જો તમે કોઈ સંસ્થામાં 5 વર્ષ કે તેથી વધુ સમય માટે કામ કરો છો, તો તમે ગ્રેચ્યુટી માટે પાત્ર બનો છો. કંપની કર્મચારીને નિવૃત્તિ પછી, નોકરી છોડવાની સ્થિતિમાં અથવા તેના મૃત્યુની સ્થિતિમાં ગ્રેચ્યુઇટીના નાણાં આપે છે. ગ્રેચ્યુઇટીની રકમ કર્મચારી અથવા તેના નોમિનીને આપવામાં આવે છે. જો કોઈ કર્મચારીનું મૃત્યુ અથવા અપંગતા હોય, તો આવી સ્થિતિમાં 5 વર્ષની નોકરીની શરત દૂર કરવામાં આવે છે.
જો કોઈ વ્યક્તિએ 5 વર્ષ પૂર્ણ ન કર્યા હોય અને 4 વર્ષ અને 240 દિવસથી વધુ કામ કર્યું હોય તો આવા કર્મચારીઓ પણ ગ્રેચ્યુટીના હકદાર બને છે. તે જ સમયે, કેટલીક કંપનીઓ એવી છે જ્યાં 6 કામકાજના દિવસો છે. આવી સ્થિતિમાં કર્મચારીઓ માત્ર 4 વર્ષ 190 દિવસમાં ગ્રેચ્યુઈટી મેળવવાના હકદાર બને છે. આ ગણતરી 6 દિવસના આધારે કરવામાં આવે છે.
ગ્રેચ્યુટીના લાભો
આ નાણાં નિવૃત્તિ પછી કર્મચારીની જરૂરિયાતોને પૂર્ણ કરે છે અને કટોકટીની સ્થિતિમાં તેના પરિવારને આર્થિક મદદ કરે છે. પેન્શન કોડ દ્વારા ઘણા સરકારી કર્મચારીઓને ગ્રેચ્યુઇટીની રકમ આપવામાં આવે છે. આમાં, કેન્દ્ર સરકારના કર્મચારીઓ, સંરક્ષણ કર્મચારીઓ, અખિલ ભારતીય સેવાઓ, નાગરિક સેવાઓ, રાજ્ય વહીવટી સેવાઓના અધિકારીઓ વગેરેની ગ્રેચ્યુઇટીની ગણતરી પેન્શન કોડના નિયમો અનુસાર કરવામાં આવે છે. જો કોઈ કર્મચારી પ્રાઈવેટ કંપનીમાં કામ કરે છે, તો આવી સ્થિતિમાં તેને પેમેન્ટ ઓફ ગ્રેચ્યુઈટી એક્ટ 1972 હેઠળ ગ્રેચ્યુઈટી મળે છે. ધ્યાનમાં રાખો કે આવા કર્મચારીઓને ગ્રેચ્યુઇટી તરીકે 15 દિવસનો પગાર મળે છે.
આ શરત પર ગ્રેચ્યુઈટી પર ટેક્સ લાગુ થાય છે
આવકવેરાના નિયમો અનુસાર, સરકારી કર્મચારીઓને મળેલી ગ્રેચ્યુટીના નાણાં પર કોઈ ટેક્સ લાગતો નથી. પરંતુ, જો કોઈ કર્મચારીને પેમેન્ટ ઓફ ગ્રેચ્યુટી એક્ટ 1972 હેઠળ પૈસા મળી રહ્યા છે, તો તમારે ટેક્સ ચૂકવવો પડશે.
